Dna moczanowa (podagra i artretyzm) to choroba wywołana odkładaniem w tkankach kryształków moczanu sodu. Najczęściej atakuje stawy, powodując silny ból, zaczerwienie, obrzęk i ograniczenie ruchomości. Dna moczanowa rozwija się bardzo powoli i przez wiele lat może przebiegać bezobjawowo. Wraz z rozwojem choroby, może dojść do nieodwracalnych uszkodzeń stawów oraz zajęcia innych narządów (uszkodzenia nerek, kamicy moczowej). Problem ten znacznie częściej dotyka mężczyzn – aż 20 razy częściej niż kobiet, co wynika głównie z braku naturalnej ochrony hormonalnej oraz różnic żywieniowych i częstotliwości spożywania alkoholu.
Istnieją dwa rodzaje dny moczanowej:
- pierwotna – jest to odziedziczone zaburzenie metabolizmu, polegające na nadmiernej produkcji
kwasu moczowego i problemie z jego wydalaniem - wtórna – pojawia się w wyniku rozmaitych chorób, takich jak białaczka, cukrzyca typu II, nadciśnienie,
przewlekła choroba nerek, otyłość brzuszna lub też na skutek nadmiernego objadania się,
drastycznego odchudzania czy napromieniowania.
Chcąc uchronić się przed artretyzmem należy przestrzegać diety ubogiej w puryny, (znajdującej się przede wszystkim w tłustym mięsie i tłustych potrawach bogatych w białko), ograniczyć spożycie alkoholu (szczególnie piw i alkoholi wysokoprocentowych), dbać o utrzymanie prawidłowej wagi ciała, zrezygnować z palenia tytoniu, dbać o kondycję fizyczną i odpowiednie nawodnienie organizmu.
Łuszczycowe Zapalenie Stawów (ŁZS) występują w przebiegu łuszczycy. Często na początku atakuje stawy międzypaliczkowe po jednej tylko stronie – tym różni się od Reumatoidalnego Zapalenia Stawów.
Wyróżnia się pięć podstawowych typów ŁZS:
- Asymetryczna postać nielicznostawowa
- Postać osiowa
- Symetryczna postać wielostawowa przypominająca RZS
- Artropatia paliczków dystalnych
- Arthritis mutilans
Toczeń rumieniowaty układowy – nazywany też toczniem rumieniowatym trzewnym – jest chorobą o podłożu autoimmunologicznym (a więc związanym z układem odpornościowym), choć jego dokładne przyczyny i tło rozwoju są wciąż niezdeterminowane. Toczeń prowadzi do rozległych procesów zapalnych obejmujących wiele tkanek i narządów.
W odróżnieniu od Zesztywniającego Zapalenia Stawów Kręgosłupa, na toczeń znacznie częściej, bo aż dziesięciokrotnie, zapadają kobiety.
Przebieg tocznia jest nierówny pod względem nasilenia. Zdarza się, że przez długi okres odczuwalne są objawy z tylko jednego narządu, dochodzi także do okresów osłabienia i zaostrzenia.
Twardzina układowa należy do niezwykle rzadkich, przewlekłych chorób autoimmunologicznych i charakteryzuje się postępującym stwardnieniem skóry, tkanki podskórnej, mięśni i narządów wewnętrznych. Jej przyczyny nie zostały dokładnie wyjaśnione. Rozpoznanie twardziny nastręcza wielu problemów, zwłaszcza na wczesnym etapie choroby, ponieważ objawy są różnorodne i bardzo podobne do innych schorzeń. Jednakże szybka diagnoza ma istotny wpływ na rokowania – pozwala rozpocząć leczenie przed pojawieniem się nieodwracalnych zmian narządowych.
Twardzina może przybierać dwie postaci:
- ograniczoną – zmiany chorobowe występują tylko w pewnych okolicach skóry (palce, dłonie, przedramiona, stopy, podudzia, twarz, z oszczędzeniem skóry tułowia, ramion i ud). Jej przebieg jest powolny, a powikłania rozwijają się późno.
- uogólnioną – obszar stwardnienia jest bardziej rozległy, atakuje skórę w pobliżu kończyn i szybko zajmuje narządy wewnętrzne (szczególnie nerki, serce i płuca).
Do najczęstszych objawów chorobowych należy objaw Raynauda (napadowe blednięcie palców), obrzęk, sztywnienie i ograniczona ruchliwość palców, woskowo-żółty kolor skóry, napięta skóra, zanikające ruchy mimiczne, obecność przeciwciał ACA i scl70, nieprawidłowy obraz kapilaroskopowy, dysfunkcja zwieracza przełyku, bóle stawowe, zanik mięśni, powiększone serce, niewydolność krążenia, duszność i obniżona tolerancja wysiłku fizycznego, niewydolność nerek.
Leczenie twardziny układowej polega przede wszystkim na podawaniu kortykosteroidów oraz stosowaniu fizykoterapii (kąpieli parafinowych, gimnastyki, diatermii). Stosuje się również leczenie objawowe (podawanie antybiotyków, środków rozszerzających naczynia).
Zesztywniające Zapalenie Stawów Kręgosłupa (w skrócie ZZSK) to przewlekła i postępująca choroba tkanki łącznej. Jej podłoża upatruje się w autoimmunologii. Charakterystyką ZZSK jest proces zapalny, który w przebiegu choroby zaostrza się i słabnie.
We wczesnej fazie choroby zaobserwować można następujące objawy:
- tępe, obustronne bóle lędźwi promieniujące od pośladków, które nasilają się w nocy i nad ranem oraz podczas spoczynku;
- osłabienie ogólne, stany podgorączkowe, spadek apetytu i masy ciała;
- poranne sztywności kręgosłupa.
Na dalszych etapach rozwoju dołączają kolejne objawy:
- bóle dolnych partii pleców i okolic pośladków, słabnące po wysiłku, ale nawracające podczas odpoczynku;
- wzmaganie się bólu klatki piersiowej podczas oddychania;
- sztywnienie kręgosłupa szyjnego;
- zajmowanie stawów proksymalnych, bóle pięt oraz obrzęki stawów mostkowo-obojczykowych.
ZZSK częściej diagnozuje się u mężczyzn w wieku młodym i średnim. Kobiety chorują dwu-trzykrotnie rzadziej.
Często obserwuje się, że chory na ZZSK przyjmuje charakterystyczną postawę: lekko pochyla się do przodu, spojrzenie kieruje ku ziemi, a kiedy chce się obejrzeć, za głową podąża całe ciało.
