Cukrzyca charakteryzuje się hiperglikemią (podwyższony poziom glukozy we krwi) wynikająca z niewłaściwej produkcji lub działania insuliny (hormonu) wydzielanej przez komórki beta trzustki. Glukoza pełni podstawowe znaczenie w organizmie, ponieważ jest głównym źródłem energii. Dlatego też zaburzenia w jej przemianach mają ogólnoustrojowe następstwa. Prawidłowy poziom glukozy powinien wynosić na czczo 60–100 mg/dl.
Czynnikiem warunkującym zapadalność na cukrzycę jest czynnik genetyczny, czyli predyspozycje rodzinne, a także środowisko. Ze względu na przyczynę i przebieg choroby, można wyróżnić cukrzycę typu I – pierwotna, wieku młodzieńczego, insulinozależna; typu II – wieku dojrzałego, insulinoniezależną; cukrzycę ciężarnych i inne.
Najczęstszą postacią cukrzycy jest cukrzyca typu II, polegająca na zmniejszonej wrażliwości tkanek na insulinę (insulinooporność). Ten typ cukrzycy początkowo może nie dawać żadnych objawów, a ujawnić się dopiero po kilku latach.
Objawy cukrzycy typu II (insulinoniezależnej):
- duże pragnienie i częste oddawanie moczu (choć nie tak nasilone, jak w cukrzycy typu I)
- chudnięcie, mimo normalnego apetytu i diety
- nieostre widzenie
- drażliwość, apatia
- zmęczenie i senność
- łatwe powstawanie siniaków i wolniejsze gojenie się ran
- nawracające zapalenia skóry, dziąseł lub pęcherza moczowego
- sucha swędząca skóra
- mrowienie lub przejściowa utrata czucia w stopach,
- u mężczyzn – zaburzenia erekcji
- u kobiet – przewlekłe zapalenia pochwy.
Objawy cukrzycy typu I (insulinozależnej):
- duże pragnienie i częste oddawanie moczu
- spory apetyt i utrata wagi
- ogólne osłabienie, senność
- zamazane lub podwójne widzenie.
Polineuropatia cukrzycowa to najczęściej występujące powikłanie cukrzycy, a dokładniej uszkodzenia obejmujące czuciowe, ruchowe i autonomiczne włókna nerwowe osoby chorej na cukrzycę lub z nieleczonymi zaburzeniami tolerancji glukozy. Podłożem tego zjawiska, są zmiany angiopatyczne, czyli patologiczna przebudowa naczyń mikrokrążenia zaopatrującego nerwy w krew oraz czynniki metaboliczne związane z nadmiarem i nieprawidłowym przetwarzaniem glukozy. Długi czas trwania choroby powoduje wysokie ryzyko uszkodzenia nerwów w postaci demielinizacji i zaników aksonalnych nerwów.
Objawy polineuropatii cukrzycowej pojawiają się u większości diabetyków. Najczęstsze objawy to uczucie pieczenia lub mrowienia, parzenie w obrębie stóp, podudzi i rąk. Dolegliwości nasilają się w nocy, podczas stresu lub wysiłku.
Leczenie powinno być przyczynowe, polegające na wyrównaniu poziomu glukozy we krwi poprzez wdrożenie insulinoterapii.
Otyłość to inaczej nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie. Za otyłość uważa się stan, w którym tkanka tłuszczowa stanowi więcej niż 20% całkowitej masy ciała u mężczyzn oraz 25% u kobiet. Otyłości towarzyszy nadwaga, czyli nadmierna masa ciała powyżej masy optymalnej. Wyróżniamy otyłość prostą (samoistną, pokarmową), która jest spowodowana nadmierną podażą pokarmów w stosunku do zapotrzebowania energetycznego, oraz otyłość wtórną – która może występować w przebiegu wielu chorób (m.in. zespół Cushinga, zespół policystycznych jajników, niedoczynność tarczycy, niedoczynność przysadki i inne).
Otyłość pierwotna jest wynikiem współdziałania podłoża genetycznego oraz czynników środowiskowych, nieodpowiedni tryb życia, czynniki psychologiczne (stres, depresje).
Skutki otyłości:
- choroba zwyrodnieniowa stawów,
- bóle krzyża,
- cukrzyca typu 2,
- hiperlipidemia (podwyższony poziom cholesterolu i trójglicerydów),
- choroba wieńcowa,
- nadciśnienie tętnicze,
- zaburzenia miesiączkowania,
- żylaki i zakrzepica żylna,
- obrzęki i cellulit,
- zespół bezdechu sennego.
