Leki nootropowe to grupa substancji, których przeznaczeniem jest stymulowanie przemiany materii (metabolizmu) ośrodkowego układu nerwowego (OUN), co ma dawać w efekcie aktywizację takich procesów psychicznych jak poziom świadomości, postrzeganie i zjawiska pamięciowe.

Piracetam to pochodna 2-pirolidonu o strukturze zbliżonej do neuroprzekaźnika hamującego GABA (kwasu gamma-aminomasłowego). Związek jest substancją wykorzystywaną w terapii stanów patologicznych o podłożu neurologicznym. Lek nootropowy o wzorowej biodostępności w postaci doustnej (100%) i okresie półtrwania 4-8 h, dlatego powinien być stosowany w dawkach dzielonych, np. trzy razy dziennie. Nazywany jest ojcem wszystkich racetamów.
Piracetam nie występują naturalnie w żywności pochodzenia roślinnego.

Mechanizm działania w organizmie

Mechanizm działania piracetamu nie został całkowicie wyjaśniony. Prawdopodobnie ułatwia syntezę związków wysokoenergetycznych w tkance nerwowej i zwiększa zapasy energii poprzez usprawnienie wykorzystania glukozy i tlenu w neuronach ośrodkowego układu nerwowego, jak również poprzez wzrost tolerancji komórek nerwowych na zmniejszoną ilość tlenu. Ponadto, zapobiegając agregacji (zlepianiu) elementów morfotycznych, zmniejsza lepkość krwi i poprawia mikrokrążenie w naczyniach mózgowych. Piracetam bardzo potęguje działanie stymulantów.

Istnieją doniesienia również o wpływie piracetamu na usprawnienie produkcji neuroprzekaźników, jak również o stymulowaniu uwalniania ich z zakończeń nerwowych. Prawdopodobnie chodzi o zwiększenie poziomu dopaminy, GABA i noradrenaliny oraz poprawę przekaźnictwa nerwowego na ośrodkowych szlakach neuronalnych tych neurotransmiterów, co jest szczególnie zauważalne w stanach zmniejszonej aktywności w tych miejscach.
Piracetam podawany w grupie osób z chorobą Alzheimera, zwiększył zużycie glukozy o 8-10%.
(http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16284628)

Inna teoria naukowców na temat mechanizmu działania piracetamu głosi o jego selektywnym oddziaływaniu na swoiste receptory dla kwasu glutaminowego (neuroprzekaźnika pobudzającego i prekursora GABA) AMPA – GluR2 i GluR3, które są istotne dla tworzenia wspomnień i przyswajania wiedzy.

Działanie piracetamu skutkuje poprawą sprawności psychofizycznej, koncentracji uwagi, zdolności do zapamiętywania oraz odtwarzania informacji przechowywanych w pamięci długotrwałej. Piracetam jest równie skuteczny jak aspiryna, jeśli chodzi o zapobieganie krzepnięciu krwi, co czyni go użytecznym uzupełnieniem leczenia po urazach układu krążenia. Zatem posiada zastosowanie u chorych na niedokrwistość sierpowatokomórkową, ponieważ zapobiega zlepianiu się erytrocytów i wpływa korzystnie na elastyczność ich błony komórkowej.

Zastosowanie terapeutyczne

Piracetam jako lek stosowany jest od wielu lat z pozytywnym skutkiem w różnych procesach chorobowych i zaburzeniach psychicznych. Przeciwdziała upośledzeniu pamięci, trudnościom w uczeniu się, zaburzeniom procesu kojarzenia i przypominania oraz problemom związanym z adaptacją do nowego środowiska i przystosowaniem społecznym.

Posiada zastosowanie w leczeniu zaburzeń procesów poznawczych w zespołach otępiennych, patologicznych ruchów mimowolnych (mioklonii) pochodzenia korowego, zawrotów głowy, zaburzeń dyslektycznych (specyficznych trudności w nauce czytania i pisania, http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/116285) oraz w leczeniu nadpobudliwości z deficytem uwagi u dzieci (ADHD).

Ogólnie rzecz biorąc, piracetam zwiększa zużycie glukozy i tlenu w mózgu, które poprzedza poprawę funkcji poznawczych (działania te mają charakter globalny (nie faworyzują tylko „niektórych” regionów mózgu) oraz bardziej znaczące u osób z upośledzeniem funkcji poznawczych). Posiada również potwierdzone badania mówiące o korzyściach stosowania podczas rehabilitacji po udarze mózgu – dużo szybciej przywraca sprawność mózgu, a także aktywuje większy obszar do pracy. (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10978039)

Dawkowanie

Piracetam należy stosować w dwóch lub trzech dawkach dzielonych w ciągu dnia.
Standardowa dawka piracetamu dla dzieci podczas leczenia ADHD znajduję się między 40-100mg na kilogram masy ciała.
Dla osób dorosłych zaleca się podawanie w dawce 1000-1200 mg 2-3 razy dziennie ze względu na 4-8 godzinny okres półtrwania.
Przy zaburzeniach czynności poznawczych stosuje się maksymalną dawkę dobową 2,4 g. Efekty podawania preparatu ujawniają się dopiero po dłuższym stosowaniu.

Piracetam nie powoduje uzależnienia fizycznego. Może zwiększać wydolność fizyczną i popęd płciowy. Nie należy stosować w godzinach wieczornych, ponieważ może powodować problemy z zasypianiem.

Podsumowując, piracetam to preparat przeznaczony w celu poprawy funkcji poznawczych i zwiększenia wydajności pracy umysłowej. Polecany dla studentów, pracowników umysłowych oraz każdej osobie podejmującej ponadprzeciętny wysiłek intelektualny. Stosowany u osób starszych może zapobiegać powstaniu demencji lub chorobie Alzheimera. W celach terapeutycznych należy stosować pod kontrolą specjalisty.

źródło: musclezone