Może nam się przydarzyć wszędzie i co dalej zrobić? Jak nieść pierwszą pomoc, czy wszyscy wiemy?
Krwotok to wylew krwi poza obręb naczynia na skutek przerwania ciągłości jego ściany. Ze względu na rodzaj uszkodzonego naczynia krwotoki dzielimy na tętnicze, żylne i miąższowe, czyli z naczyń włosowatych. Krwotok bywa niekiedy bardzo niebezpieczny, gdyż może doprowadzić do wstrząsu hipowolemicznego zagrażającego życiu.
Krwotok to sytuacja, w której dochodzi do wydostania się na zewnątrz obfitej ilości krwi na skutek przerwania ciągłości ściany naczynia (żyły lub naczynia). Krwotok bywa bardzo niebezpieczny, ponieważ doprowadzić do wstrząsu hipowolemicznego zagrażającego życiu. Do krwotoku dochodzi zarówno w przebiegu jakieś choroby jak i urazu (nie należy mylić krwotoku z krwawieniem, czyli powolną utratą krwi). Różnego rodzaju krwotoki i rany przytrafiają się każdemu w codziennych sytuacjach, zarówno w domu jak i w pracy i na ulicy. Bardzo ważne jest posiadanie odpowiedniej wiedzy jak pomóc osobie z krwotokiem, jak tamować i opatrywać rany.

Do wstrząsu hipowolemicznego dochodzi, gdy chory utraci z naczynia krwionośnego 20% krwi. Zatem wstrząs ten spowodowany jest zmniejszoną objętością krwi w naczyniach krwionośnych. Najczęściej objawia się on:przyspieszonym biciem serca, zimną i wilgotną skórą, zaburzeniami świadomości oraz przyspieszonym oddechem.

RODZAJE KRWOTOKÓW

Ze względu na przestrzeń, do której wylewa się krew, wyróżniamy:

1. krwotoki zewnętrzne, gdy krew wylewa się bezpośrednio na zewnątrz organizmu,
2. krwotoki wewnętrzne, gdy krew wylewa się do wewnątrz organizmu (np. do jam ciała, przewodu pokarmowego, itp.). Przykłady krwotoku wewnętrznego:

  • krwotok do żołądka – występuje najczęściej w chorobach wrzodowych żołądka i dwunastnicy oraz w żylakach przełyku,
  • krwotok do jamy czaszki – związany może być z udarem mózgu lub obecnością krwiaka: podpajęczynówkowego, nadtwardówkowego lub podtwardówkowego,
  • krwotok do jamy otrzewnej – pojawia się zazwyczaj jako konsekwencja uszkodzenia narządów miąższowych,
  • krwotok z płuc do oskrzeli – wystepuje u pacjentów z nowotworem płuc oraz w przebiegu gruźlicy,
  • krwotok śródtkankowy – może wystąpić na skutek uderzenia;

3. krwotoki mieszane, gdy jego źródło zlokalizowane jest wewnątrz organizmu, a z kolei krew wypływa na zewnątrz. Przykładem jest krwotok z nosa.

Ze względu na rodzaj uszkodzonego naczynia, wyróżniamy krwotok:

1. krwotok żylny – krew wypływa z rany jednostajnie, a jej barwa ma zazwyczaj kolor ciemnowiśniowy (duża zawartość dwutlenku węgla). Wypływająca krew ma stałą i wolną prędokość oraz łatwo go opanować, dzięki niskiemu ciśnieniu w żyłach i niewielkiej masywności krwotoku. W przypadku krwotoku żylnego ryzyko wstrząsu hipowolemicznego jest mniejsze niż w pozostałych sytuacjach;

2. krwotok tętniczy – krew wypływa zgodnie z rytmem skurczów serca, a jego barwa ma tym razem kolor jasnoczerwony. Krew wydostaje się na zewnątrz pod dużym ciśnieniem i jest trudna do opanowania. Istnieje duże ryzko wstrząsu hipowolemicznego i w konsekwencji śmierci pacjenta;

3. krwotok włośniczkowy – krew wypływa z naczyń włosowatych, których zadaniem jest łączenie tętnic oraz żył. Wypływ krwi nie jest zbyt silny, raczej dochodzi do „sączenia się” krwi z rany. Do tego rodzaju krwotoku dochodzi, gdy uszkodzimy sobie skórę. Kolor krwi jest między ciemnowiśniowym a jasnoczerwonym. Co ważne – krwotok ten sam ustępuje i jest najmniej groźny ze wszystkich.

RODZAJE RAN POWODUJĄCE KRWOTOK

Rany tworzą się, gdy dojdzie do uszkodzenia tkanek organizmu oraz przerwania ciągłości skóry. Dzielimy je na:

  • rany kłute – mogą je powodować ostre narzędzia; zazwyczaj mają małą średnicę, lecz są głębokie i o równych brzegach; krwawienie jest niewielkie chociaż może dojść do uszkodzenia narządów wewnętrznych,
  • rany cięte – charakteryzują się dość obfitym krwawieniem; można je zadać ostrym narzędziem,
  • rany szarpane – mają poszarpane brzegi i obficie krwawią; wynikają z rozciągnięcia tkanek ponad ich wytrzymałość,
  • rany miażdżone – mają postrzępione brzegi i pojawiają się zazwyczaj po upadku lub uderzeniu; mimo niewielkiego krwawienia bardzo bolą, a tkanki zlokalizowane w okolicy rany są stłuczone i zmiażdżone.

JAKIE OBJAWY TOWARZYSZĄ KRWOTOKOWI?

Krwotok zatamowany w odpowiednim momencie nie zagraża życiu pacjenta. Objawy wstrząsu hipowolemicznego występują, gdy pacjent utraci około 20% objętości krwi krążącej. Objawy współtowarzyszące krwotokowi obejmują:

  • występowanie mroczków przed oczami,
  • bladość skóry,
  • zimne poty,
  • szum w uszach,
  • niskie ciśnienie krwi,
  • przyspieszone tętno,
  • ogólny niepokój,
  • osłabienie,
  • utratę przytomności.

Pamiętaj! W przypadku krwotoku najważniejsza jest zawsze pierwsza pomoc!

KRWOTOK – PIERWSZA POMOC

We wszystkich krwotokach pierwsza pomoc ma na celu szybkie zatamowanie krwawienia, znaczna bowiem utrata krwi może spowodować spadek ciśnienia krwi w naczyniach, upośledzenie przepływu krwi w tkankach i tym samym ich utlenienia, doprowadzając w końcu do wstrząsu krwotocznego i zgonu. Zatem, jeśli zauważysz u kogoś objawy krwotoku wezwij jak najszybciej pogotowie ratunkowe. Jeśli krwawi kończyna – postaraj się jak najszybciej unieruchomić i położyć chorego w pozycji przeciwwstrząsowej, czyli na wznak z nogami uniesionymi 30 cm ponad podłoże. Następnie zorganizuj ciepły koc i okryj nim chorego. W żadnym wypadku nie podawaj pacjentowi niczego doustnie! Dokładnie obserwuj chorego, regularnie sprawdzej jego oddech, a jeśli zauważysz, że doszło do zatrzymania krążenia – wykonaj resuscytację.

Uwaga! Zawsze należy ocenić podstawowe parametry życiowe chorego, czyli przytomność, krążenie oraz oddychanie. Brak oddechu to bezwzględne wskazanie do udrożnienia dróg oddechowych.

Zanim zaczniemy tamować krwotok, należy dokładnie zdezynfekować ranę i założyć jałowy opatrunek. Należy pamiętać, że na ranę nie wolno przykładać środków, takich jak wata czy lignina, gdyż mogą się one przykleić do rany i utrudnić jej gojenie. Następnie zranionego pacjenta należy przewieźć do lekarza. Również drobne skaleczenia powinny być zdezynfekowane. Niestety bardzo często to ignorujemy, tymczasem może dojść do ropnienia rany. Do opatrywania ran należy zawsze używać z rękawiczek.

Jeśli w ranie znajduje się ciało obce, np. pręt, należy zatamować krwawienie w obrębie rany, a następnie unieruchomić kończynę. Przeciwwskazane jest wyciąganie na własną rękę ciała obcego z rany! To zadanie dla lekarza.

Co robić, gdy wystąpi krwotok wewnętrzny?

Krwotok wewnętrzny występuje najczęściej na skutek różnych wypadków komunikacyjnych lub upadku z wysokości. Niestety, nie jesteśmy w stanie zatomować krwotoku wewnętrznego, możemy jedynie złagodzić jego skutki dzięki odpowiedniemu ułożeniu chorego oraz kontrolowaniu jego czynności życiowych, do czasu przyjazdu pogotowia ratunkowego.

Objawy ułatwiające rozpoznanie krwotoku wewnętrznego:

  • chory wymiotuje krwią lub oddaje smoliste stolce (krwawienie z dwunastnicy lub wrzodów żołądka),
  • chory oddaje mocz z domieszką krwi (krwawienie z układu moczowego),
  • chory oddaje stolec podbarwiony krwią (możliwe krwawienie z końcowego odcinka przewodu pokarmowego),
  • pacjent wykrztusza plwocinę podbarwioną krwią (krwawienie z płuc),
  • obwód brzucha chorego uległ powiększeniu lub zasinieniu pod którymś łukiem żebrowym (krwawienie z narządów jamy brzusznej).


źródło:medonet.pl